Αυτό είναι το έκτο έτος μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα που έχουν οδηγήσει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της στην εξαθλίωση.
Ως δήθεν αντάλλαγμα για τόσο άγριες περικοπές, η Αθήνα έχει μέχρι στιγμής λάβει περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ ($273 δις.) σε δάνεια από την τρόικα, τα οποία προέρχονται από ένα δανειακό πακέτο συνολικής αξίας 240 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτά τα μέτρα δεν έχουν τίποτε να κάνουν με τη διακοπή της κρίσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, το οποίο έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο στο ύψος περίπου των 340 δις ευρώ (176 τοις εκατό του ΑΕΠ).
Είναι φανερό ότι δεν πρόκειται να υπάρξει περαιτέρω προσφορά δανείων αξιόλογου μεγέθους προς την ελληνική κυβέρνηση. Την προηγούμενη εβδομάδα το γερμανικό Ντερ Σπίγκελ αποκάλυψε πως η Γερμανία εξετάζει το ενδεχόμενο πρόσθετου δανείου προς την Ελλάδα ύψους μόνο 10 με 20 δις ευρώ. Το ποσό αυτό είχε καθοριστεί σε έγγραφο του υπουργείου οικονομικών που διέρρευσε. Ο Γερμανός υπουργός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε την ίδια στιγμή ότι περαιτέρω δάνεια προς την Αθήνα θα είναι «πολύ χαμηλότερα» από τα 240 δις ευρώ που έγιναν διαθέσιμα στα δύο προηγούμενα πακέτα διάσωσης. Ο Σόιμπλε δήλωσε στο οικονομικό περιοδικό Βίρτσαφτσβοχε πως «αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι οποιαδήποτε περαιτέρω αρωγή θα είναι πολύ λιγότερο εκτεταμένη από όποια βοηθεία έχει δοθεί μέχρι τώρα.»
Για να καταλάβει κανείς την σωστή διάσταση της προτεινόμενης αυτής «αρωγής», τα επόμενα δύο χρόνια η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα έλλειμα προϋπολογισμού ύψους έως και 15 δις ευρώ και πληρώνει κατά μέσο όρο 9 δις ευρώ κάθε χρόνο μόνο για την εξυπηρέτηση του σημερινού υπέρογκου χρέους της. Η πληρωμή και μόνο αυτών των τόκων θα απαιτούσε ολόκληρο το ποσό ενός τέτοιου «δανείου».
Το έγγραφο του υπουργείου οικονομικών επίσης θέτει ως όρο ότι ακόμα και αυτό το δάνειο θα προϋπέθετε την εφαρμογή περαιτέρω «αυστηρών» μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα.
Πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν το τρομερό ανθρώπινο τίμημα αυτού του συνεχιζόμενου κοινωνικού εφιάλτη. Τον περασμένο μήνα ένα γκάλοπ του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας βρήκε πως μόνο το εισόδημα του 5 τοις εκατό των νοικοκυριών δεν έχει επηρεαστεί από την κρίση. Το εισόδημα της μέσης ελληνικής οικογένειας έπεσε σχεδόν κατά 40 τοις εκατό μεταξύ του 2010 και 2013.
Το 40,2 τοις εκατό των νοικοκυριών, 1,4 εκατομμύρια περίπου, περιλαμβάνουν τουλάχιστον ένα μέλος που δεν έχει δουλειά. Μόνο το 9,8 τοις εκατό των ανέργων, λιγότερο από 200.000 άτομα, λαμβάνουν επίδομα ανεργίας.
Ενώ οι μισές σχεδόν ελληνικές οικογένειες εξαρτώνται από την πληρωμή κάποιας σύνταξης, η μέση σύνταξη λίγο πιο κάτω από 700 ευρώ το μήνα· το 35,9 τοις εκατό των οικογενειών βασίζονται σε ένα μισθό ή σε ελεύθερη απασχόληση.
Τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων είπαν πως τώρα ξοδεύουν λιγότερα χρήματα για θέρμανση και συγκοινωνίες και οι έξι στους δέκα είπαν πως έχουν μειώσει τα έξοδα για τροφή. Τα εννιά στα δέκα νοικοκυριά έχουν μειώσει τα έξοδα ένδυσης και αναψυχής.
Το γκάλοπ βρήκε πως μία από τις επιπτώσεις των οικονομικών προβλημάτων είναι ότι πάνω από το ένα τρίτο των νοικοκυριών δεν πληρώνουν εμπρόθεσμα το δημόσιο, τις τράπεζες, τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης ή τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας. Πάνω από το 40 τοις εκατό των ερωτηθέντων είπαν πως δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους αυτό το έτος.
Από την αρχή της κρίσης ο ψευτοαριστερός σχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ πρόβαλε τον εαυτό του ώς την μόνη προοδευτική εναλλακτική. Στη βάση αυτή το εκλογικό του ποσοστό εκτοξεύθηκε από το 4,6 τοις εκατό το 2009 στο 27 σχεδόν τοις εκατό στις εκλογές του 2012· και υπολείπεται μόνο λίγες μονάδες για να γίνει κόμμα πλειοψηφίας.
Η ρητορική του βασίζεται στην απόρριψη του μνημονίου και της συνεχιζόμενης λιτότητας και την υπόσχεση πως θα επαναδιαπραγματευτεί το ελληνικό χρέος όταν αναλάβει την εξουσία.
Σε αυτή τη βάση ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με πολλά άλλα ψευτοαριστερά κινήματα στην Ευρώπη, προώθησαν την προοπτική ενός ελέγχου του ελληνικού χρέους μέσω μιας «ανεξάρτητης επιτροπής» για να εξακριβωθεί ποιό κομμάτι του χρέους είναι «νόμιμο» και ποιο «επαχθές» και άρα μη πληρωτέο.
Τον περασμένο μήνα ο ιστότοπος Macropolis σημείωσε πως δεν έχει εξακριβωθεί το τελικό ποσό του «επαχθούς» χρέους, αλλά ότι ο «βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Σταθάκης, μέλος της οικονομικής ομάδας του κόμματος, τώρα εισηγείται ότι μόνο το 5 περίπου τοις εκατό του χρέους της Ελλάδας, το οποίο αναμένεται να είναι 340 δις ευρώ ή 174,8 τοις εκατό του ΑΕΠ μέχρι το τέλος αυτού του έτους, μπορεί να θεωρηθεί «επαχθές».»
Το άρθρο επικαλέστηκε τα σχόλια που έκανε ο Σταθάκης στον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο όπου προσδιόρισε το «επαχθές» χρέος ως «τα προγράμματα προμήθειας όπλων και την ηλεκροδότηση του ΟΣΕ, τα οποία δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ.» Επεκτείνοντας τη θέση αυτή δήλωσε πως «πάνω από 90 τοις εκατό του χρέους είναι παραδοσιακό, δημόσιο χρέος των αγορών, δηλαδή των ομολόγων. Εκεί δεν υπάρχει νομική διαδικασία για να αμφισβητηθεί.»
Τα σχόλια του Σταθάκη καθιστούν φαιδρή την αντιμνημονιακή ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ και τον δεσμεύουν, ως κύριο κόμμα διακυβέρνησης ή ως μέρος ενός συνασπισμού με άλλα απροκάλυπτα μνημονιακά κόμματα, για την αποπληρωμή του μέγιστου μέρους του ελληνικού χρέους.
Αυτό είναι το περιεχόμενο της κεντρικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ περί παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάση θυσία και «επαναδιαπραγμάτευσης» του χρέους.
Την Τρίτη ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας δήλωσε πως μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είχε στόχο την μονομερή αθέτηση των δανειακών συμβάσεων, αλλά «ένα όπλο που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αν οι εταίροι μας είναι υπερβολικά σκληροί είναι η στάση πληρωμών των τόκων ούτως ώστε να χρηματοδοτήσουμε την ελληνική οικονομία. Αλλά δεν είναι αυτή η πρόθεσή μας. Η θέση μας είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε μια ομόφωνη λύση.»
Η απάρνηση από τον ΣΥΡΙΖΑ του ριζοσπαστισμού που πλάσαρε σε προηγούμενη φάση συμβαίνει μέσα στο πλαίσιο μιας πρόσφατης συζήτησης στα ελληνικά ΜΜΕ και στα κόμματα της Βουλής, σχετικά με το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνασπισμού που θα συμπεριλάμβανε τον ΣΥΡΙΖΑ και το συντηρητικό κυβερνητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Σε σχόλιο που αργότερα είπε πως ήταν σαρκαστικό ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μανώλης Γλέζος ρώτησε: «Θα εγκαταλείψει η κυβέρνηση την πολιτική του δανεισμού; Θα σταματήσει να αρπάζει από τον λαό για να σώσει τις τράπεζες; Αν το κάνει αυτό, δεν πιστεύω, συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ, να έχουμε αντίρρηση» (σε έναν συνασπισμό).
Σε απόκριση, η δεξιά Καθημερινή, σε κύριο άρθρο της, διερωτήθηκε γιατί «σε μια περίοδο τέτοιας πρωτοφανούς κρίσης, όπου οι αναλυτές συχνά επισείουν τον –ίσως τραβηγμένο πλην υπαρκτό– κίνδυνο μιας σύγχρονης Βαϊμάρης ή της εδραίωσης ενός εμφυλιοπολεμικού κλίματος, αδυνατούν να συνεννοηθούν ακόμη και για τα στοιχειώδη.»
Πρόσθεσε ότι, «Σε όλες τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας στις οποίες εκδηλώθηκαν παρόμοιες κρίσεις, κυβέρνηση και αντιπολίτευση είτε συγκυβέρνησαν (Ιταλία) είτε συνυπέγραψαν τα Μνημόνια (Πορτογαλία - Ιρλανδία).»
Τον περασμένο μήνα ένα ερευνητικό υπόμνημα της αμερικάνικης επενδυτικής τράπεζας JP Morgan επεσήμανε πως ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται σύμφωνα με δημοσκοπήσεις κατά 7 τοις εκατό στην εκλογική περιφέρεια-κλειδί της «Β Αθηνών» και πιθανότατα θα κέρδιζε τις επόμενες γενικές εκλογές. Το υπόμνημα συμπέρανε ότι κανένα ελληνικό κόμμα δεν θα μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και το ενδεχόμενο ενός συνασπισμού μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψη.
Παρόλο που απέκλεισε ένα συνασπισμό με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς ήταν προσεκτικός στην διατύπωσή του για το κόμμα του Τσίπρα λέγοντας πως «έλπιζε να τους πείσει να γίνουν μια αξιόπιστη και υπεύθυνη κυβέρνηση.»
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ήδη από την αρχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2008 στο δρόμο για να γίνει μια «αξιόπιστη και υπεύθυνη κυβέρνηση». Τον Ιανουάριο του 2013, ως μέρος της περιοδείας του σε κύριες πρωτεύουσες, ο Τσίπρας δήλωσε στο Ινστιτούτο Μπρούκινς της Ουάσινγκτον: «Eλπίζω να σας έχω πείσει ότι δεν είμαι τόσο επικίνδυνος όσο μερικοί πιστεύουν.»
Η μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ προς τα δεξιά υπογραμμίστηκε πρόσφατα μετά από την επιλογή του μνημονιακού Οδυσσσέα Βουδούρη ως υποψήφιου για τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές. Ο Βουδούρης είναι πρώην βουλευτής του μισητού σοσιαλδημοκρατικού ΠΑΣΟΚ, το οποίο επέβαλε το πρώτο μνημόνιο υπό την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Τον Δεκέμβριο του 2011 ο Βουδούρης και η ομάδα του επισκέφθηκαν την Καλαμάτα στην εκλογική του περιφέρεια της Μεσσηνίας και ήρθαν αντιμέτωποι με διαδηλωτές οι οποίοι φώναζαν «Έξω οι δωσίλογοι από την πόλη μας.»
10 Φεβρουαρίου 2014