Savas Michael’in müzmin oportünizmine yönelik bu irdeleme ve teşhir, ilk olarak 11 Ağustos 1989’da basıldı ve Dördüncü Enternasyonal dergisi 16. cilt sayı 3-4’te yayınlandı. Bu yazı, WRP’nin [İşçilerin Devrimci Partisi - Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’nin (DEUK) Britanya şubesi] uzun süreli önderi Gerry Healy ile Yunanistan’daki İşçilerin Enternasyonalist Birliği’nin ulusal sekreteri Michael-Matsas arasındaki bölünmeye yanıt olarak David North tarafından yazılmıştı.

Michael-Matsas, daha önce, 1985’te Gerry Healy’yi destekliyor, onun oportünist politikalarını ve Troçkizme ihanetini savunuyordu. O, diğer şubeler ile tartışmayı reddederek DEUK’tan ayrılmıştı. Michael-Matsas, DEUK’un şubelerinin, Healy’nin izni olmaksızın görüşmeye bile yetkisi olmadığını iddia ediyordu. Healy ile Michael-Matsas, 1989 yılında, oportünist gündemleri ile ilgili taktiksel konularda, ilkesiz işbirliklerinin aniden ve sert bir şekilde çökmesine yol açan bir anlaşmazlığa düştüler.

Healy, beş ay sonra, 14 Aralık 1989’da öldü. Healy’nin siyasi kariyerine ilişkin Marksist bir çözümleme için, David North’un Gerry Healy and His Place in the History of the Fourth International [Gerry Healy ve Dördüncü Enternasyonal’in Tarihindeki Yeri] adlı kitabına bakabilirsiniz.

*

Gerry Healy ile Savas Michael arasındaki bölünme, bu iki Troçkizm döneğinin ve Stalinist Sovyet bürokrasisi dalkavuğunun kirli ortaklığına seviyesiz ve acınası bir nokta koymuştur.

Ekim 1985’te, Healy, o zamanlar DEUK’un Yunanistan şubesinin sekreteri olan Savas Michael’de, kendisinin Troçkist hareketten çıkartılmasına yol açmış olan ahlaksız uygulamalarını ve görevi açıkça kötüye kullanmasını haklı gösterecek, hatta övecek kadar siyasi ilkelerden ve kişisel dürüstlükten yoksun birini bulmuştu. Michael, Healy’nin hareketten çıkartılması ile ilgili konularda kendi örgütünün üyelerine yalan söyledi, Uluslararası Komite’nin belgelerinin onlara dağıtılmasına izin vermedi ve örgütünü DEUK’tan kopardı. O, sonunda, kendisini düzmece bir “Uluslararası Komite”nin sekreteri gibi göstererek Yunanistan’daki işçi hareketini aldatmaya kalkıştı.

Bu baştan sona sefil girişim, hak ettiği sona ulaştı ve “DEUK”un kendinden menkul sekreteri, Healy tarafından terk edildi. Michael, her ne kadar partisinin önderliğinin çoğunluğunun desteğine sahip olduğunu iddia etse de, Yunanistan’daki İşçilerin Devrimci Partisi’nin [EEK] binalarından çıkartıldı. Onun adı, resmi bir açıklama yapma onurundan bile yoksun bir şekilde, artık yayın organında bile yer almıyor.

Yunanistan’daki İşçilerin Devrimci Partisi’nin Michael önderliğindeki hizibinin merkez komitesi, teksir makinesi ile çoğaltılmış 1 Temmuz 1989 tarihli İngilizce bir açıklamasında, bölünmeye ilişkin şu değerlendirmeyi yapıyor (yazımdaki düzeltmeler dışında olduğu gibi yeniden yayınlıyoruz):

“Kısa süre öncesine kadar Healy önderliğindeki ‘DEUK’a üye olan Yunanistan’daki İşçilerin Devrimci Partisi, bizzat Healy’nin ve çevresindeki küçük bir kliğin şiddetli saldırılarının ve bölme faaliyetlerinin hedefi haline gelmiştir.

“Kendisini Gorbaçov’dan daha Gorbaçovcu olarak sunan Healy (aslında Gorbaçov grubunun oldukça sağında), SBKP’nin resmi önderliğinin politikalarına yönelik her türlü eleştiriyi yasaklayarak, Stalinizm yanlısı çizgisini EEK’e dayatmaya çalıştı. EEK, her ne kadar SSCB’deki Perestroyka’yı [yeniden yapılanma] ve Glasnost’u [açıklık] destekliyor olsa da, eleştirel bir tutum sergiliyordu ve hala sergiliyor; gelişen siyasi devrimin bağımsız Troçkist çözümlemesi, programı ve önderliği uğruna mücadele ediyor.

“G. Healy, EEK’in genel sekreteri S. Michael’in Yunan Troçkist önderliğin desteğiyle, Ekim Devrimi’nin 70. yıldönümüne ilişkin resmi konuşmadaki Troçki’ye ve tarihsel gerçeklere yönelik saldırıları sert bir şekilde eleştiren ‘M. Gorbaçov’a Açık Mektup’u yayınladığı Kasım 1987’de, EEK ile çatışmaya girdi.

“Bu ‘Mektup’, Healy’ye göre, ‘affedilmez bir suç’ ve Boris Yeltsin’in aynı dönemde gerçekleşen bürokratik tasfiyesine karşı EEK tarafından ona verilmiş bir destekti. Healy, Yeltsin’i yalnızca ‘aşırı solculuk’ ile suçlayıp onun Stalinist muhalifi Ligaçev’i desteklemekle kalmamış; EEK’in ve S. Michael’in eleştirilerini de bürokratik yöntemlerle susturmaya çalışmıştı.

“G. Healy’nin bizzat söylemiş olduğu gibi, o, Kasım 1987’den itibaren, EEK içinde kendisini destekleyen küçük bir gizli hizip dolayımıyla bir bölünme örgütlemeye başlamıştı. EEK’in SK’sinin [Siyasi Komitesinin] ve MK’sinin [Merkez Komitesinin] bileşimini değiştirmek için Kominternci yöntemlerin hepsini kullanan Healy, onun siyasi çizgisini ve tüzüğe aykırı eylemlerini onaylamayan seçilmiş üyeleri ihraç ederek müdahalede bulundu.

“Healy ve onun ‘UK’si [Uluslararası Komite’si], EEK’in ve DE’nin [Dördüncü Enternasyonal’in] tüzüğünün tüm kurallarına karşı, iki günlük bir süre içinde, 1-2 Nisan 1988’da, Yunan şubesinin bir ‘olağanüstü kongre’sini topladı. Bu sözde ‘kongre’den başlayarak tırmanan çılgınca bürokratik tasfiye alemi, sonradan bir ihraçlar, iftiralar ve gözdağı kampanyasıyla devam etti.

“EEK, Healy’nin eylemleriyle bölündü. Ancak Troçkizmin devamlılığı ortadan kalkmadı: Parti önderlerinin, kadrolarının, üyelerinin çoğunluğu ve gençlik örgütü Genç Sosyalistler’in tamamı, tasfiyeci saldırıyı geri püskürttü ve Stalinizm yanlısı revizyonistlere karşı Troçkizmin ilkelerini savundu.

“EEK, 11 Haziran 1989'da tüzük gereği olağanüstü kongresini toplamış, çürüme döneminde Healy tarafından geliştirilmiş revizyonizm ile bağlarını geri dönülmez biçimde koparmış; Troçkizmin devrimci mirasını savunmuş (DEUK'un ilk 10 kongresinin mirası dahil) ve dünya sosyalist devrimi yolunda Dördüncü Enternasyonal'in inşası için mücadele etmeye karar vermiştir.”

Eğer Healy'nin Britanya'daki “Marksist Parti”si ile Yunanistan’daki İşçilerin Devrimci Partisi (EEK) arasındaki bölünmeye ilişkin bu değerlendirme doğru kabul edilse bile, o, Savas Michael'in son dört yıl boyunca sürdürdüğü ilkesiz siyasi faaliyetlerine yönelik yıkıcı bir öz suçlamayı ifade etmektedir.

Yunanistan'daki EEK'in Gerry Healy'nin tüzüğe aykırı faaliyetlerinin kurbanı olduğundan şikayet etmek, Michael açısından siyasi sinikliğin doruk noktasıdır. Savas Michael Ekim 1985'te Uluslararası Komite'den koptuğunda, bunu Healy'nin dilediğini yapma biçimindeki kişisel ve tartışmasız hakkını savunmak için yapmıştı!

Michael, DEUK'un, Healy'nin 19 Ekim 1985'te Britanya'daki İşçilerin Devrimci Partisi'nden çıkartılmasının ardından çağrısı yapılan ve usulüne uygun olarak düzenlenen olağanüstü toplantısına katılmayı reddetmişti. WRP'nin Merkez Komitesi, bu adımı, Healy'nin sistematik şekilde, çoğu yetişkin olmayan kadın parti üyelerine yönelik cinsel tacizde bulunduğuna ilişkin kanıtlar temelinde atmıştı.

DEUK, 25 Ekim 1985 tarihi için bir toplantı planladı. O, Healy'nin suçlandığı görevi açıkça kötüye kullanmanın, Britanya'daki WRP'nin siyasi çizgisinde ve örgütsel yöntemlerinde uzun bir dönem boyunca yaşanan oportünist yozlaşma ile kopmaz biçimde bağlantılı olduğunu onayladı. Bu kriz öyle bir noktaya ulaşmıştı ki, WRP önderliği yıkıcı bir bölünmenin eşiğindeydi ve tüm örgüt siyasi bir çöküşle tehdit ediliyordu.

Bu yüzden, Uluslararası Komite, Healy'ye yönelik iddialarla ilgili kanıtları incelemeyi ve İşçilerin Devrimci Partisi içindeki krizin altında yatan siyasi konuları çözümlemeyi düşündüğünü vurguladı.

Ancak Michael, Healy'nin tartışmasız otoriteye sahip “tarihsel önder” olduğunu, dolayısıyla, WRP ya da Uluslararası Komite içinde herhangi bir tüzüksel işleme tabi tutulamayacağını ilan etti. O, WRP Merkez Komitesi'nin Healy'yi partiden çıkarma yetkisine sahip olmadığını ve Uluslararası Komite'nin, bizzat Healy tarafından çağrısı yapılıp onaylanmadıkça, bir toplantı düzenleyemeyeceğini ileri sürdü!

Uluslararası Komite, demokratik merkeziyetçiliğin örgütsel ilkeleri üzerine kurulu tüzüksel işlemlerle ilişkisi olmayan bu gerici iddiayı reddetti. O, Yunanistan şubesine, Michael'in, DEUK'a gönderilmiş bir delege olarak Healy'nin partiden atılmasına karşı çıkabileceğini ve uluslararası hareketi kendi düşüncesine kazanma girişiminde bulunabileceğini bildirdi. Ancak DEUK, Michael'in ve Yunanistan'daki (o zamanki adıyla) İşçilerin Enternasyonalist Birliği'nin, Healy'nin Stalin tarzı bir tür yanılmaz “tarihsel önder” olduğu biçimindeki akıl almaz gerekçeyle Uluslararası Komite'nin siyasi disiplinine meydan okuyamayacağını vurguladı.

Michael, Dördüncü Enternasyonal içindeki en yüksek organ olan Uluslararası Komite'nin talimatlarını yok saydı. O, Healy ve WRP içinde onu destekleyen Sheila Torrance önderliğindeki bir azınlık hizibi ile birlikte gizli bir komploya katıldı. Michael, aynı zamanda, DEUK'un İspanya şubesinin temsilcisiyle bağlantı kurdu ve onun DEUK toplantısına katılmamasını istedi; ardından da, Uluslararası Komite'nin otoritesini reddeden bir “ortak açıklama” yayınladı.

Uluslararası Komite'nin toplantısı, planlandığı gibi 25 Ekim 1985'te yapıldı. Delegeler, Healy'ye yönelik iddiaları doğrulayan kesin ve kabul edilmiş kanıtlar temelinde, oybirliğiyle onun [örgütten] çıkartılmasından yana oy kullandılar. DEUK, aynı zamanda, WRP'nin çoğunluk hizibinin önderleri Cliff Slaughter ile Michael Banda'nın sert muhalefetine rağmen, parti içindeki krizi siyasi perspektif ve program konularında kapsamlı bir tartışma temelinde çözmeye yönelik bir yöntem benimsedi. Bu yöntem, Torrance önderliğindeki Healy yanlısı azınlık eğiliminin haklarına özenle saygı gösterilmesini gerektiriyordu.

Torrance hizibi, Uluslararası Komite'nin bağımsız müdahalesini hemen reddetti ve 26 Ekim 1985 sabahı DEUK'tan resmen ayrıldı. Onlar, DEUK'un Britanya'daki WRP içindeki anlaşmazlıklara “burnunu sokma” hakkına sahip olmadığına inanan iflah olmaz ulusalcılardı.

Ancak Savas Michael'in müdahalesi, onların Uluslararası Komite'den gerici bir şekilde ayrılmalarına düzmece bir “enternasyonal” kılıf sağladı. Dahası, Michael'in bu hareketi Healy'yi kurtardı ve ona oportünist faaliyetleri için yeni bir uluslararası forum sundu. Eğer Michael 1985'te Healy'nin tüzük üstü yetkilere sahip olduğunu savunmasaydı, bu sözde tarihsel önder, Yunanistan'daki EEK içinde, Michael'in şimdi “çılgınca” bir “ihraçlar, iftiralar ve gözdağı alemi” diye suçladığı şeyi yapabilecek konumda olmazdı.

Aslında, Uluslararası Komite Michael'in ilkesiz manevralarının kaçınılmaz sonuçlarını önceden görmüş ve Yunanistan'daki İşçilerin Enternasyonalist Birliği'ne [WIL] açık bir uyarıda bulunmuştu. Uluslararası Komite, 9 Kasım 1985 tarihli bir mektupta, Yunanistan şubesine, uluslararası işbirliğini ve disiplini reddetmesinin WIL'nin “Troçkist bir parti olarak sonu” anlamına geldiğini anlattı. WIL'nin, kendisini kitlesel bir devrimci partiye “dönüştürme” planını Britanya'daki WRP'de ve Uluslararası Komite içinde yaşanan krizden kaynaklanan konular siyasi olarak netleşene kadar ertelemesi yönündeki DEUK tavsiyesine aldırmamış olduğunu belirten mektup, şöyle devam ediyordu:

“Savas yoldaş ve [WIL'nin] Merkez Komitesi, enternasyonalizmden ilkesiz bir kopuş temelinde bir parti inşa etmenin son derece yıkıcı tehlikelerini bilmektedir. Savas yoldaşın ve Yunan Merkez Komitesi'nin Uluslararası Komite'den kopmasının en iyi yorumu, onların partiye dönüşme faaliyetlerinin kesintiye uğramasından korkmalarıdır. Böylesi bir duruş, siyasi olarak, enternasyonalizmin, hareketimizin her ülkede inşasının, WIL önderliği tarafından algılandığı gibi, doğrudan ulusal kaygılar yararına reddedilmesidir.”

Bu mektup, yalnızca, Michael'in yeni “devrimci parti”sinin sonraki çöküşünü öngörmüyordu. DEUK, Michael'in Healy'ye olan ilkesiz desteğinin altında yatan ulusalcı oportünizmin evrimini değerlendirirken bütünüyle doğruydu. Michael ve WIL içindeki sağcı dostları, Uluslararası Komite'den ayrılmalarının, onların Yunanistan'daki faaliyetlerini tüm uluslararası Marksist denetimden kurtaracağı beklentisi içindeydiler. Kasım 1985 sonlarında aldığı isimle İşçilerin Devrimci Partisi (EEK), Yunanistan'da dilediğini yapmakta özgür olacaktı.

Michael, hemen, ayrılmayı, Dördüncü Enternasyonal'in temel siyasi düşüncelerini inkar etme fırsatı olarak övdü. O, Uluslararası Komite'nin Marksist programı ödünsüz savunusunu “Troçkizmin yenilgiler ve yalıtılmışlık döneminin pratiklerine gerici dönüş” olarak suçladı. Michael, ilkelere olan saplantısından dolayı “Troçkizmi küçük tarikatlara hapsetmek isteyen” Uluslararası Komite'nin tersine, dizginsiz oportünizmde her derde deva yeni bir siyasi ilaç keşfetmişti.

Böylece, Yunanistan'daki İşçilerin Devrimci Partisi, bölünme gerçekleşir gerçekleşmez, halk cephesi politikalarına yöneldi. Onun Yunanistan'daki faaliyeti, Yunan Stalinistleri ve çeşitli küçük burjuva “ilerici” güçler ile seçim ittifakları oluşturulması üzerine odaklanmış hale geldi. EEK, 1986'da Pire'de düzenlenen yerel seçimlerde, bir seçim bloğu oluşturmak amacıyla Stalinistler ve çok sayıda küçük burjuva parti ile tartışmalara girdi. EEK, halk cepheciliğine teslimiyetini, “Pire'deki ilerici ve sol güçlerin geniş bir işbirliği, bizim yerel yönetimimize, Pire halkı ile birlikte halkın çıkarına yeni bir siyasi anlaşma uğruna mücadele edecek yetenekli ve mücadeleci bir belediye kazandıracak anahtar haline gelebilir.” diye ilan ederek gerekçelendirmeye kalkıştı.

Bir yıldan biraz uzun süre sonra, EEK'in sınıf işbirlikçisi politikaların açık bir temsilcisine dönüşümü, Kıbrıs'ın devlet başkanlığına burjuva politikacısı Vassiliou'nun seçilmesini desteklediği bir aşamaya ulaştı.

İnsan, Michael'in, Healy “EEK'e kendi Stalinist çizgisini dayatmaya çalıştı” iddiasını okuduğunda, gülsün mü, ağlasın mı, bilemiyor. Kendisini Healy'nin siyasi hilesinin masum bir kurbanı olarak göstermeye yönelik bu saçma girişim, Michael'in “tarihsel önder” ile ilişkileri hakkındaki kendi değerlendirmesiyle çelişmektedir. Michael, Revolutionary Marxist Theory [Devrimci Marksist Teori] adlı bir derginin Mayıs-Haziran 1989 tarihli sayısında yayınlanan bir makalede, Gorbaçov yanlısı çizgilerinin özenle hazırlanmasında Healy ile tam işbirliği yaptığını ortaya koymaktadır:

“1986 yazında, Sovyet Film Yönetmenleri ve Sovyet Yazarları Kongresi'nin ardından, Gorbaçov'un Habarovsk'taki konuşmasından sonra, o zamanlar 1987'ye kadar sıkı ve verimli bir işbirliği içinde olan ve neredeyse her gün telefon görüşmesi yapan G. Healy ile S. Michael, perestroykaya [yeniden yapılanmaya] yönelmenin Sovyetler Birliği'nde Stalinist bürokrasiye karşı siyasi devrimde bir sıçrama anlamına geldiği ortak sonucuna vardılar.”

Michael, Stalinist bürokrasinin “reformcu kanadı”na bu Pablocu uyarlanma temelinde, Britanya'daki WRP'nin Healy-Torrance hizibi içinde sonradan patlayan çatışmada Healy'ye tam destek verdi. Michael, Healy ile kendisi tarafından imzalanmış 4 Kasım 1986 tarihli bir “ortak bildiri”de, Healy'nin Gorbaçov'a destek vermesine karşı çıkan Torrance'e karşı, “Troçkist hareket Sovyetler Birliği'ndeki değişiklikler karşısında ilgisiz ya da tarafsız değildir. O, [bu değişikliklere] acilen ve etkin bir şekilde müdahale etmeli ve bürokrasiye karşı her darbeyi bir birleşik cephe eylemiyle desteklemelidir...” diye yazdı.

Michael, Healy tarafından oluşturulmuş Gorbaçov yanlısı çizgiyi bütünüyle kabul ediyordu. EEK'in gazetesi Sosyalist Değişim, 1987'den başlayarak, Gorbaçov bürokrasisinin Atina'daki yayın organı haline geldi. Michael'in Gorbaçov rejimine hizmetinin parasal olarak ödüllendirildiğine inanmak için yeterince neden var. Sosyalist Değişim'in Ortadoğu'daki rejimlere ve burjuva milliyetçi hareketlere sağladığı benzeri propaganda hizmetleri, daha önce, özel yardımlar karşılığında Michael tarafından teklif edilmişti ve parti üyelerinin bunlardan haberi yoktu. Gerçekten de, Healy, kendi belgelerinde, geçerken, Michael “Libyalılar, Sovyet Büyükelçiliği, KP [Komünist Parti] ve FKÖ [Filistin Kurtuluş Örgütü] ile sıkı ilişki içinde” diye yazmıştı.

Ne olursa olsun, Michael, Gorbaçov'un Reagan ile yaptığı görüşmeleri Sovyet rejiminin ilk yıllarında Bolşeviklerin uyguladığı devrimci diplomasiye benzettiği, Eylül 1987 Sovyet-ABD füze anlaşmasına yönelik coşkulu övgüsünde görüldüğü gibi, Kremlin bürokrasisinin karşıdevrimci politikalarına sinik gerekçeler sağlamada bir uzman haline gelmişti.

Michael, başlıca amacı Sovyetler Birliği'nde kapitalist mülkiyetin yeniden kurulması ve SSCB'nin dünya emperyalizminin yapısına uyarlanması olan perestroyka'nın ekonomi politikaları konusunda Gorbaçov yönetimi ile uyumluydu ve hala öyle.

Ancak Michael, çok güçlü bir şekilde olmasa da, Gorbaçov'u arada bir eleştirme hakkında ısrar etmişti ki onun Healy ile açıkça ters düştüğü yer burasıdır. Bu pozisyon, büyük ölçüde, Michael'in kendi küçük burjuva grubunun Yunanistan Komünist Partisi'nin safları dışındaki varlığı için bazı küçük siyasi gerekçeleri elde tutma ihtiyacından kaynaklanıyordu. Ancak bu, Michael'in örgütünün varlığını sürdürmesine gerek görmediğini ortaya koymuş olan Healy için kabul edilebilir değildi. Michael'e göre, EEK'in üçüncü kongresinde, “EEK'in üyeleri, savaş sonrası Troçkizmin tarihsel önderi Gerry Healy'nin, SSCB'deki siyasi devrim uğruna Yunanistan Komünist Partisi'nin üyeliğine ve onunla bir Birleşik Cephe'ye yönelme ile birlikte 'Troçkist temelde birleşmiş bir Komünist Parti' için yolun açılacağını anlatan sözlerini duyduklarında şaşkına dönmüş ve büyük bir kafa karşıklığı yaşanmıştı.” (Devrimci Marksist Teori)

Healy, bu sonuca ulaşır ulaşmaz, Savas Michael'in ve İşçilerin Devrimci Partisi (EEK) içindeki destekleyicilerinin görevden alınmasını örgütlemeye başladı.

Bölünmeye ilişkin belgeler, Healy'nin yozlaşmasının kaba karakterinin daha açık bir örneğini sağlamaktadır. O artık, Moskova bürokrasisinin ücretli yardakçısı gibi davranmaktadır. Ekim 1988'de, Healy'nin sahte “Uluslararası Komite”si, Savas Michael'in tam desteğiyle, SSCB'deki Anma Birliği ile bir birleşik cephe oluşturuyor olduğunu duyurdu. Fizikçi Andrey Saharov'un ve akademisyen Yuri Afanasyev'in de dahil olduğu Anma Birliği, bürokrasinin, kapitalizmin restorasyonunu açıkça destekleyen bir hizibinin örgütüydü. Healy ve Vanessa Redgrave'in, Moscow News adlı gazetenin yazı işlerinde Anma Birliği 'nin önderleriyle görüşürken çekilmiş bir fotoğrafı, Sosyalist Değişim'in 1 Nisan tarihli sayısında, dikkat çeken bir şekilde sergilendi.

Bu, Healy'nin Filistin Kurtuluş Örgütü ve Libya ve Irak hükümetleri ile önceki “birleşik cephe”leri gibi, karşıdevrimci bir rejime para karşılığında “Troçkist” destek sağlamaktan oluşmaktadır. İstihbarat örgütleri 1985'te Healy'nin yaşadığı felaketi çevreleyen koşulları yakından tanıyan Sovyet bürokrasisi, siyasi çaresizlik içindeki birini kullanmanın ve manipüle etmenin ne kadar kolay olduğunu bilmektedir.

Acınacak bir şekilde Kremlin'deki partonlarının gözüne girmeye muhtaç olan ve KGB'nin onu “ele almak” ile görevlendirdiği herkesin denetimi altında çalışan Healy, Michael'in Gorbaçov'a yazdığı ve Sovyet önderinin 2 Kasım 1987'deki televizyon konuşmasında Lev Troçki'yi açıkça suçlamasına ilişkin eleştirileri içeren “izinsiz” mektubunun, kendisinin Sovyet yönetimi ile “birleşik cephe”sinin altını oyabileceğinden korkmuştu. O, bu örgütün dağıtılması gerektiği sonucuna vardı.

Healy, önce, Michael'e, eleştirileri doğru olmakla birlikte, “içerik tarihsel olarak bir hataydı” dedi ve Gorbaçov'un konuşması, aynı zamanda, Politbüro'nun Stalin'in suçlarını inceleme kararını da açıkladığı için, mektubun gönderilmemiş olması gerektiğini belirtti. Michael Healy'nin eleştirisine boyun eğerken, EEK'e karşı yeni bir saldırı başlatmak için kısa süre içinde yeni bir bahane bulundu. Michael'in örgütü, 1989 yılı için, Troçki'nin ve Sol Muhalefet'in diğer üyelerinin bir fotoğrafının yer almadığı bir takvim çıkarmıştı. Muhtemelen Michael, basitçe, kendisini Heally'nin istediğini düşündüğü şeye uyarlamaya çalışıyordu; çünkü Healy'nin başlıca suç ortağı Vanessa Redgrave, Sovyet basınına, Lev Troçki'nin adını anmadan, düzenli olarak röportajlar veriyordu.

Ancak Healy, şu sözlerle Michael'e saldırdı: “Takvim, siyasi devrimin edindiği görünüm biçimlerini tarihsel içeriği olmaksızın sunmuştur. Dolayısıyla o, Gorbaçov'un Ekim Devrimi'nin 70. yıldönümü üzerine 2 Kasım 1987'de yaptığı konuşma ile bağlantılı siyasi hatanın bir devamını temsil etmektedir. Onun biçimine, Troçki'ye, Buharin'e ve diğerlerine yönelik eleştiriye bir saldırı olmakla birlikte, tarihsel içerik, Gorbaçov tarafından Stalin'in suçlarını araştıracak bir Soruşturma Komitesi'nin [oluşturulması] yok sayılmıştı.”

Michael sonunda kendi destekleyicilerinin merkez komiteden çıkarılmasını sessizce kabullenmeyi ve gerekli “özeleştiri”yi yapmayı reddedince, Healy, konunun ciddiliğini açıklamak için kendi özel gizemli diline başvurdu:

“Siyasi çözümlemesini kendinde şeye dayandırmayı reddeden bir önder, diyalektik maddeciliğin karşısına, kendi Ego'sunun bir kesinliği olan kendisinin ürettiği imgeleri koyar... Yalnızca kendisinin ürettiği düşünce biçimleri ile sınırlı olduğunu düşünürsek, Egoist, hataları düzeltme becerisine sahip değildir. Düşünce biçimlerinin tarihsel içeriğinin “kendisi” saptanmaksızın, hataları düzeltmek mümkün değildir. Varoluşun, tarihsel maddecilik ile çözümlemesi ve sentezinin bütünlüğü içinde Var Olmama'nın ortaya çıktığı dış dünyadan yadsınması olmaksızın, herhangi bir tarihsel içeriğin var olması mümkün değildir. 'Kendinde' içerik (Var olmama) yoksa hataların düzeltilmesi söz konusu değildir. Fichte gibi kendi Egolarını aşan bireyler, genel anlamda, kendi Egolarının 'aşırı dürtüsü' adına, kendi yaptıkları hatalardan başkalarını sorumlu tutmaya yönelirler. Egoizm, kolektif Marksist önderliğin eğitiminin ölümcül düşmanıdır. O, öznelci idealist burjuva ideolojinin tescilli markasıdır.”

Bu sahte felsefi laf kalabalığını çözmek çok zor değil. Healy'nin egosunun meşgul olduğu gerçek “kendinde şey”in Moskova'dan gelen nakit yardım olduğunu anlamak yeter.

Healy'nin Michael ile destekleyicilerini EEK'ten temizlemesinin siyasi sonucu, Sosyalist Değişim'in künyesindeki son değişiklikle açık bir şekilde gösterildi. O, artık, dört rakamı olmayan bir orak-çekiç taşıyor! Bu, EEK'in Stalinist parti içindeki olası tasfiyesi için gerekli sembolik bir hazırlıktır.

Belirtmek gerekir ki, Sosyalist Değişim, bölünmeden sonraki haftalarda, toplam bütçenin neredeyse yarısını ifade eden üç milyon drahmilik (drahmi: Yunanistan'ın avro öncesi para birimi) ani ve mucizevi bir son dakika para akışı sayesinde, özel bütçesini zamanında tamamlayabildi!

1985 bölünmesi öncesinde, Healy'nin Savas Michael'e ilişkin siyasi ve kişisel düşüncesi, genellikle basılamayacak bir dille ifade edilmişti. O, Michael'in siyasi omurgasızlığından, ilkelere aldırmamasından, tarih konusundaki bilgisizliğinden ve milliyetçi bölgeciliğinden aşağılamayla söz ediyordu ve onun somut korkaklığının ve küçük burjuva kendini beğenmişliğinin kanıtlarından keskin bir alayla bahsedecekti.

Michael, Healy'nin utandıran ve acımasız suçlamalarının gücü karşısında tükenecek gibi görünüyordu. Healy'nin sözel saldırıları o denli acımasızdı ki, Uluslararası Komite'de onun eleştirilerinin özüne katılanlar bile, bu korkunç uzun sert konuşmalar sırasında gözleri kızarıp yaşaran talihsiz Michael'e üzülüyordu.

Michael ile Healy'nin sonradan Uluslararası Komite'ye karşı ortak bir mücadelede müttefik olarak ortaya çıkması, en zeki gözlemcilere bile akıl almaz bir şey gibi görünecekti. Ancak siyaset, bitmek bilmez bir ince alay becerisine sahiptir ve Britanya'daki İşçilerin Devrimci Partisi içinde 1985'te yaşanan kriz, beklenmedik bir uzlaşmaya yol açtı. Ancak, kuşkusuz daha derin bir mantık işliyordu. Bunun tam bilincinde olmayan Healy'nin uzatılmış oportünist yozlaşması, onu, yıllar içinde Michael'e yakınlaştırmıştı. Geriye bakıldığında, pekala, Healy'nin Michael'in yalnızca fiziksel varlığına yönelik sıkça sinirli tepkisinin, bizzat kendisinin dönüşmekte olduğu şeye yönelik içsel huzursuzluğunu yansıttığı söylenebilir.

Healy, Savas Michael ile anlaşmalı evliliği sona erdiğinde, Michael'in politikalarının “Yunan milliyetçiliğinin en kötü özelliklerini içeriyor” olduğunu anımsayan 23 Nisan 1989 tarihli bir doküman yazdı. O, Michael'in şubesinin, Ekim 1985 bölünmesi öncesinde “milliyetçi yönelim nedeniyle ihraç edilmesi gerektiğini” hatırlatıyordu.

Yunan örgütünün sonradan yeniden kabul edilmesine ve Ekim 1985'te Healy'yi savunmasına rağmen, “burjuva ideolojisi, şubenin içinde derinlemesine kök salmıştı.” Healy şunu ileri sürüyor: “Yunan burjuva milliyetçiliği nesnel koşullarında, kadroların sayısı, Yunan burjuva milliyetçiliğinin içinde gelişmeye devam ettiği bir 'çekirdek kadro'ya indirgenmişti. Ekim 1985'teki kuruluş kongresinin ardından üyelerin sayısı azalırken, bu milliyetçi yönelim, DEUK'un Yunanistan şubesinin varlığını tehdit etmeye başlayacak kadar gelişti.” Bu değerlendirme, Healy'ye yönelik yıkıcı bir suçlamadır. Bütün bunların ardından, Healy, 1985'teki tek uluslararası destek üssünün Yunan burjuva milliyetçiliği üzerine kurulu bir örgüt tarafından sağlandığını nasıl açıklıyor? O, bu soruyu, elbette yanıtlamayacak.

Savas Michael'in bu bölünmeye ilişkin değerlendirmesi de onun siyasi davasına yardımcı olmuyor. O, Healy'nin Yunanistan'daki EEK içinde yaşanan bölünmeyi örgütlemesi hakkında şunları yazıyor:

“Onların partiyi ve kadrolarını yaralamak için başvurdukları yöntemlerin, Stalinizmin iğrenç, iflas etmiş ve kirli yöntemlerinden hiçbir eksiği yoktu: Entrikalar; Siyasi Büro üyelerinin yalnızca Healy'nin emriyle ve yalnızca farklılıklarını ifade ettikleri için tüzüğe aykırı olarak görevden alınması; Merkez Komite üyelerinin tüzüğe aykırı şekilde görevden alınması; bölünme; tüzüğe aykırı olarak iki gün içinde, tartışma olmaksızın ve üyeler ile onlara yakın olanlar bilgilendirilmeksizin 'kongreler' örgütlenmesi. En bayağı polis ve Stalinist tarzı iftiralar.”

Başka sözcüklerle ifade edersek, Healy'nin, Savas Michael'in tam desteğiyle Uluslararası Komite'ye karşı uyguladığı yöntemlerin aynısı.

Michael'in açıklamaya kalkışmadığı şey, onun yanılmaz “tarihsel önder”inin (Michael'in 1986 başlarında DEUK'u suçlamak için kullandığı sözcüklerle, “diyalektik maddeci eğitim yöntemi,” “Gerry Healy yoldaşın dünya devrimine en üst düzeyde yaratıcı katkısı”nı temsil eden “Studies in Dialectics'in [Diyalektik Araştırmaları] eşsiz yazarının) nasıl olup da böylesi kısa bir süre içinde tam bir Stalinist gangstere dönüşmüş olduğudur.

Michael bu soruyu yanıtlayamaz ve yanıtlamayacak, çünkü bizzat kendisi, Healy ile aynı Pablocu perspektifi paylaşmaktadır ve onun Healy ile farklılıkları, tüm kavgalara ve yaygaralara rağmen, özünde taktikseldir. Michael ve Healy, teorik hareket noktası olarak, siyasi devrimin bürokrasinin şu ya da bu kesiminin girişimi yoluyla gerçekleşeceği biçimindeki temel Pablocu anlayışı almaktadır.

Michael, yaralarını sararken bile şunları ilan ediyor: “EEK Merkez Komitesi, sahte suçlamalara karşı, SSCB'de, biz Michael Gorbaçov önderliğine eleştirel destek verirken perestroyka biçiminde gelişen bürokrasi karşıtı devrime samimi ve koşulsuz destek verdiğini göstermektedir. Biz, Gorbaçov'un bürokrasiye darbe indiren her önlemini destekliyor, devrimci süreci geciktiren her uygulamayı ve konuşmayı eleştiriyoruz. Gorbaçov önderliği, özellikle de Boris Yeltsin ve Stalinizm karşıtı Anma Birliği gibi solcu savaşçılar ile bir birleşik cephenin oluşmasını destekliyoruz.”

Eğer bunun Healy'nin Stalinizminden bir kopuşu temsil ettiği varsayılıyorsa, bu, önünde tamamen diz çökerek isyan etmektir. Aslında, iki Pablocu hizip arasındaki bu kavgadan öğrenilebilecek gerçek bir “programatik” farklılık varsa, o da, Michael'in, bürokrasinin, Stalinist önderlik içindeki en militan kapitalizm yanlısı unsur olarak ortaya çıkan, Yeltsin'in, Afanasyev'in ve Saharov'un Bölgelerarası Grup'unun önderliğindeki kesimi ile daha açık bir şekilde aynı hizaya gelmiş olmasıdır. Ancak bu farklılık da abartılmamalı, çünkü bizzat Healy, bu kişilerin siyasi devrimin “önderleri” olduğunu zaten ilan etmişti.

Michael, Uluslararası Komite'nin “sekterler”inden kopmasının Yunanistan'daki EEK'i hızla bir kitle partisine dönüştüreceğini iddia ettikten dört yıldan kısa bir süre sonra, şimdi, bir yayını ve partisi olmaksızın Atina'da dolaşıyor. O, tüm oportünistler gibi, kesinlikle hiçbir şeyi önceden göremiyor. Uluslararası Komite tarafından Pablocu oportünizme karşı verilmiş uzun mücadelenin sonuçlarına ilişkin bir kavrayışa sahip olmayan Michael, birçok kez siyasi yıkıma yol açmış olan aynı oportünist yöntemleri körü körüne izledi. O, aptalca bir şekilde, Troçkizme saf platonik bir bağlılığı Stalinist bürokrasiye pratik destek ile birleştirebileceğine inanıyordu.

İki yıl önce, Michael'in Gorbaçov'a “eleştirel destek” düşüncesini alaya almış ve onun acınası sonucunu öngörmüştüm:

“Bir savaşçının togasını giymiş olan Savas Michael, Sovyet önderi bürokrasiye karşı mücadele ederken elde kılıç Gorbaçov'un yanında savaşacak. Ama ardından, Gorbaçov ve bürokrasi işçilere saldırdığı anda, Michael, ustaca onun soluna dönecek ve Gorbaçov'a saldıracak. Bu karmaşık ve beceriksiz manevra sırasında, Savas Michael'in togasının söküleceğinden ve bu küçük burjuva safsatacının işçi sınıfı karşısında siyasi olarak çırılçıplak kalacağından, herkesin önünde bir şarlatan olarak açığa çıkacağından emin olabiliriz.” (Fourth International [Dördüncü Enternasyonal], Eylül 1987, syf. 11-12)

Böyle de oldu.

Healy ile Michael arasındaki bölünmenin not etmemiz gereken bir başka ayırt edici özelliği var. Healy, 23 Nisan 1989 tarihli dokümanda, EEK'e polis sızması olasılığına karanlık bir gönderme yapıyor. “Tefecilere borca batmış bir şubede,” diye yazıyor Healy, “kapılar Yunan devletinin parti içinde engelsiz çalışmasına ardına kadar açıktır.” Ekim 1985'te, herhangi bir şekilde kanıtlamaya bile kalkışmaksızın, Uluslararası Komite içindeki karşıtlarının polis ajanları olduğu biçimindeki iftira tarzı suçlamayı yaparken Healy'ye katılan, Savas Michael'den başkası değildi. Çark nasıl da dönüyor!

Healy ile Michael arasındaki bölünme, Dördüncü Enternasyonal'in Uluslararası Komitesi tarafından Britanya’daki İşçilerin Devrimci Partisi'nin oportünist yozlaşmasından doğmuş olan tüm revizyonist eğilimlere karşı verilen mücadelenin nihai doğrulamasıdır. Bu eğilimlerin her biri, Uluslararası Komite'nin siyasi otoritesini kabul etmeyi reddetmiş, onun siyasi ölümünü ilan etmiş ve Healy-Michael-Torrance örneğinde olduğu gibi, kendi ulusalcı faaliyetlerine belirli bir tarihsel meşruiyet kazandırmak için DEUK'un adını kötüye kullanacak kadar ileri gitmişlerdi.

Ancak dört yıldan kısa süre içinde, bu oportünist oluşumların hepsi siyasi olarak paramparça oldu.

WRP'nin Cliff Slaughter, Michael Banda ve Bill Hunter önderliğindeki hizibi tahminen on parçaya ayrıldı. Michael Banda Troçkizmi açıkça suçladı ve Stalinizme bağlılığını açıkladı. Banda'nın kaçışının ardından Dördüncü Enternasyonal'i Arjantinli Morenocular ile ittifak temelinde yeniden kurmayı öneren Cliff Slaughter ve Bill Hunter, WRP'nin bu ittifakı yerine getirememesi üzerine yumruk yumruğa geldiler. Hunter, şimdi, Morenocuların Britanya'daki temsilcisi.

WRP'nin özgün Healy-Torrance hizibi, bir yıl içinde, Torrance'in İşçilerin Devrimci Partisi adını sürdürdüğü, Healy ile Vanessa Redgrave'in ise kendi “Marksist Parti”lerini kurdukları bir bölünme yaşadı. Sonradan, Torrance grubunun bir diğer önde gelen üyesi Richard Price, Workers Internationalist League'i (İşçilerin Enternayonalist Birliği) kurmak üzere Torrance'den ayrıldı. Nihayet, Healy-Michael ittifakı parçalandı.

Tüm bu şaşkın ve morali bozuk gruplar ve bireyler, bütünüyle ulusal çerçevede faaliyet göstermektedir. Bu örgütlerin hiçbiri, kendi ulusal sınırlarının dışında var olan herhangi bir örgütle, ortak bir program temelinde bağlantılı değil. Böylesi dargörüşlü bir temelde faaliyet gösteren tüm radikal küçük burjuva örgütler gibi, onların ulusal varlıkları, herhangi bir siyasi istikrardan yoksun.

Öte yandan, Dördüncü Enternasyonal'in Uluslararası Komitesi, aynı dönemde, şaşırtıcı bir güç ve yaşama yeteneği sergilemiştir. Uluslararası Komite, Britanya’daki WRP ile 8 Şubat 1986'da yaşanan son bölünmeden bu yana, şubeleri ile kopmaz bir birlik geliştirmiş durumda. Yalnızca DEUK'un şubeleri arasında değil ama onun şubelerinden herhangi birinde de hiçbir bölünme yaşanmamıştır.

Kuzey ve Güney Amerika'da, Avrupa'da, Asya'da ve Avustralya'da aktif olan bir uluslararası hareketteki bu içsel sağlamlık, Uluslararası Komite'nin Pablocu oportünizme karşı vermiş olduğu amansız siyasal, teorik ve örgütsel mücadele temelinde ulaşılmış köklü siyasi netliğin ifadesidir. Bu mücadele, binlerce sayfa tutan kitaplarda, makalelerde ve belgelerde kayda geçmiştir.

Uluslararası Komite'nin birliği, yalnızca örgütsel bir başarı değildir. O, hala embriyon halinde olsa da, uluslararası işçi sınıfının öncüsünün Marksizm bayrağı altında gelişen siyasi yeniden birleşmesini yansıtmaktadır. Dördüncü Enternasyonal, Uluslararası Komite'nin önderliği altında, proletaryanın Sosyalist Devrimin Dünya Partisi haline geliyor.