58. Dördüncü Enternasyonal’in kurulması çağrısı taktik bir manevra değildi. O, Sovyet rejiminin, Komünist Enternasyonal’in ve onların işçi sınıfı ile ilişkisinin toplumsal ve siyasi dönüşümüne ilişkin bir değerlendirmenin üzerinde kurulmuştu. Troçki, 1930’ların ortalarında, “merkezci” olarak tanımladığı siyasi eğilimlerle bu konuda bir çatışmaya girdi. Bu gruplar, sosyalist devrime bağlılıklarını iddia etmekle birlikte, Dördüncü Enternasyonal’in kuruluşuna karşı çıkıyorlardı. Onlar, Stalinizm ile Troçkizm ve reformist ile devrimci politikalar arasında bir tür orta yol bulmaya çalışıyorlardı.

59. Troçki, 1934’te, “ bir merkezci, ‘olanı ifade et’ biçimindeki devrimci ilkeye nefretle yaklaşır. O, ilkeli bir politikanın yerine kişisel manevraları ve küçük örgütsel diplomasiyi geçirme eğilimindedir. ” diye yazdı: “ Bir merkezci, bir oportünist ile bir Marksist arasında, bir şekilde küçük-burjuvanın kapitalist ile proleter arasındaki konumuna benzeyen bir yer işgal eder. O, birincinin önünde el pençe divan durur ve ikincisini aşağılar. ” Merkezciliğin bir başka özelliği, onun “ içinde bulunduğumuz çağda ulusal devrimci bir partinin yalnızca uluslararası bir partinin parçası olarak inşa edilebileceğini anlamamasıdır. Merkezci, uluslararası müttefiklerinin seçiminde, kendi ülkesinde olduğundan bile daha az ayrım gözetir. ” ^[38]

60. İşçi sınıfı faşizm tehdidine yanıt olarak sola kayarken, merkezci gruplar gerçek bir devrimci partinin oluşumunu engellediler. Britanya’daki Bağımsız İşçi Partisi, Alman göçmen partisi SAP (ileride SPD’nin başkanı ve Almanya’nın başbakanı olacak olan Willy Brandt bu partinin içinde önde gelen ve haince bir rol oynadı), İspanyol POUM ve diğerleri dahil, merkezci eğilimler, devrimci ve reformcu politikalar arasında bir orta yol bulmaya çalıştılar. Onların, Dördüncü Enternasyonal’in ilanının “erken” olacağı biçimindeki iddialarının altında, (1) Troçki’nin, Stalinist rejime ve ona bağlı partilere yönelik “karşı-devrimci” tanımlamasına ilişkin köklü anlaşmazlıkları ve (2) kendi ulusal çevreleri içinde sürdürdükleri oportünist siyasi ilişkilere son vermeye karşı çıkışları yatıyordu.