Sosyalist Eşitlik Partisi’nin (ABD)
Sosyalist Eşitlik Partisi’nin Tarihsel ve Uluslararası Temelleri

WRP’nin çökmesi ve Uluslararası Komite’de Bölünme

188. Uluslararası Komite’nin üyeleri, Ağustos 1985’te, Healy ve WRP’nin diğer önderleri tarafından Londra’ya çağırıldı; burada, kendilerine Britanya şubesinin ciddi bir mali krizle karşı karşıya olduğu bilgisi verildi. DEUK üyelerine, sorunlara yol açan şeyin, beklenmedik derecede fazla vergi yükleri ve WRP’nin günlük gazetesi Newsline’ın dağıtım maliyetindeki önemli artış olduğu anlatıldı. WRP’nin önderleri, DEUK’un şubelerine, kendilerine mali yardım yapmaları için acil bir çağrıda bulundular. Kısa süre sonra açığa çıktığı üzere, DEUK’a verilen rapor neredeyse bütünüyle yalanlardan ibaretti. Dahası, WRP, Uluslararası Komite’nin üyelerini, Britanya şubesinin önderliği içinde, bizzat Healy tarafından sergilenen uygunsuz kişisel davranışlara ilişkin iddialar üzerine bir kriz çıktığı konusunda da bilgilendirmemişti. Merkez Komite’de yapılan ve bütün bu iddiaların bir denetleme komisyonu tarafından araştırılması yönündeki önerilere, yalnızca Healy değil, Michael Banda ve Cliff Slaughter da karşı çıkmıştı. WRP, Britanya şubesindeki iç siyasi kriz eliyle yaratılmış sorunları hafifletmek için DEUK’tan para isterken, bu gerçekleri DEUK üyelerinden gizlemeye çalışmıştı. Bununla birlikte, WRP içindeki grup çatışması birkaç hafta içinde yoğunlaşınca, DEUK, krize ilişkin gerçekler hakkında bilgi sahibi oldu. İşçiler Birliği’ni temsil eden David North, Avustralya’daki Sosyalist İşçi Birliği’nden Nick Beams, Almanya’daki Sosyalist İşçi Birliği’nden Ulrich Rippert ile Peter Schwarz ve Sri Lanka’daki Devrimci Komünist Birlik’ten Keerthi Balasuriya, İşçilerin Devrimci Partisi içindeki siyasi durumu gözden geçirmek için Britanya’ya gitti. Onlar, Britanya şubesi içinde gelişmiş olan krizin, uluslararası programa ve perspektiflere ilişkin çoktandır devam eden siyasi sorunlardan kaynaklandığında ısrar ettiler. Onlar, WRP önderliğini, onun içindeki ilkesiz gruplar arası mücadelede DEUK’un taraf tutmayacağı konusunda bilgilendirdiler. DEUK, WRP önderlerinin uluslararası hareketi kendi ulusalcı ve oportünist amaçları için kullanma çabalarını bütünüyle reddetti. Gerçekten de, WRP’nin bu krizden toparlanarak çıkması, yalnızca, Britanya örgütünün uluslararası disiplini kabul ettiği ölçüde mümkündü.

189. Uluslararası Komite, Healy aleyhindeki iddiaları inceledikten sonra, 25 Ekim 1985’te, onun örgütten çıkartılmasına karar verdi. DEUK tarafından yapılan açıklamada şunlar belirtildi:

DEUK, Healy’yi üyelikten çıkartırken, onun geçmişte, özellikle 1950’lerde ve 1960’larda Pablocu revizyonizme karşı mücadeleye olan siyasi katkılarını inkâr etmek niyetinde değildir.

Gerçekte bu çıkarma, onun geçmişteki mücadelelerinin dayandığı Troçkist ilkeleri reddetmesinin ve oportünizmin en bayağı biçimlerine kapılmasının nihai sonucudur.

Healy’nin kişisel ve siyasi yozlaşması, onun Troçkist hareketin Britanya’daki pratik ve örgütsel kazanımlarını, tarihsel ve uluslararası temelde Stalinizme ve revizyonizme karşı verilen ve bu kazanımların kaynağını oluşturan mücadelelerden her zamankinden daha net biçimde ayırmasına kadar götürülebilir.

İlkesel sorunların, giderek daha fazla parti aygıtının büyümesini güvence altına alma üzerinde odaklanan doğrudan pratik gereksinimler karşısında ikincil konuma itilmesi, onun, dünyanın bu en eski kapitalist ülkesinde emperyalizmin baskılarına karşı kendisini siyasi ve ahlaki olarak savunmasını sürekli aşındırmış olan siyasi oportünizm yönünde yozlaşmaya yol açmıştır.

Bu koşullar altında, onun ciddi öznel güçsüzlüğü, giderek daha tehlikeli bir siyasi rol oynadı.

Hem WRP hem de DEUK içinde sürekli daha keyfi biçimde davranan Healy, Dünya Partisi’nin sergilediği gelişmeleri Dördüncü Enternasyonal’in Marksist ilkelerine ve onun kadrolarının kolektif mücadelesine değil; giderek artan biçimde kendi kişisel becerilerine bağladı.

Onun kendi sezgisel yargılarını yüceltmesi, kaçınılmaz biçimde, maddeci diyalektiğin açıkça bayağılaştırılmasına; Healy'nin tam bir öznel idealiste ve faydacıya dönüşmesine yol açtı.

Healy’nin uluslararası Troçkist hareketin kadrolarını geliştirmeye ilişkin karmaşık sorunlara olan eski ilgisi ortadan kalktı; onun pratiği, neredeyse tümüyle, burjuva ulusalcı önderlerle ve Britanya’daki sendika ve İşçi Partisi reformistleriyle ilkesiz ilişkiler geliştirmeyle ilgili hale geldi.

Onun kişisel yaşam tarzı da buna uygun bir yozlaşmaya uğradı.

Bir zamanlar uğruna savaştıkları ilkeleri terk eden ve DEUK’un ulusal şubelerinin inşasında kendilerini ona tabi kılmayı reddeden Healy gibileri, sınıf düşmanının basıncı altında kaçınılmaz biçimde yozlaşırlar.

Bu tarihsel yasanın herhangi bir istisnası yoktur.

DEUK, hiçbir önderin, işçi sınıfının tarihsel çıkarlarının üstünde yer almadığını beyan eder. [110]

190. Banda ve Slaughter, Healy ile aralarındaki hizipsel çatışmalara rağmen, onun oportünist ve ulusalcı yaklaşımını paylaşıyorlardı. Onlar, içinde otuz yıldan uzun süredir önder bir rol oynadıkları örgütün krizinin kökenlerinin ve gelişiminin incelemesini, en az Healy kadar önlemeye çalıştılar. Dahası, kısa süre içinde, Banda ile Slaughter’ın, WRP’nin siyasi ittifakları ve faaliyetleri üzerine uluslararası kısıtlamalar getirilmesini kabul etmeyecekleri açığa çıktı. ABD’deki İşçiler Birliği’nin Siyasi Komitesi, 11 Aralık 1985’te WRP Merkez Komitesi’ne şunları yazdı:

İşçiler Birliği, geçtiğimiz üç ay boyunca, İşçilerin Devrimci Partisi içindeki siyasi krizin, yalnızca, Britanya şubesi ile onun uluslararası yoldaşları arasında mümkün olan en sıkı işbirliği aracılığıyla aşılabileceğini tekrar tekrar belitti. Yazık ki, Healy’nin yönetiminde yıllar süren sistematik yanlış eğitimin ardından, WRP’nin önderliğinde, Uluslararası Komite’ye küçümsemeyle yaklaşan ve onun gerçek bir işbirliği ve istişare yönündeki çağrılarını Britanya şubesinin yaşamına haksız bir müdahale olarak gören çok sayıda yoldaş bulunuyor. “WRP’nin Uluslararası Komite’ye tabi olması”na yapılan göndermeler, kimi yoldaşların düşmanca tepkisine neden olmuştur. Biz, elbette, tek tek üyelerin öznel güçsüzlükleriyle ilgilenmiyoruz. WRP’nin içinde güçlü ulusalcı eğilimlerin varlığı, işçi sınıfının dünyanın en eski emperyalist ülkesindeki tarihsel gelişiminin siyasi bir yansımasıdır. Bu eğilimlerin üstesinden gelmek, onlar kavranıldığı ve onlara karşı mücadele edildiği ölçüde mümkündür; bu mücadeleyi başlatma sorumluluğu da İşçilerin Devrimci Partisi’nin önderliğine düşmektedir.

Şimdi karşı karşıya olduğumuz en büyük tehlike, bu önderlik tarafından teşvik edilmekte olan enternasyonalizm karşıtlığıdır. Sosyalist Devrimin Dünya Partisi’nin başlıca organı olarak Uluslararası Komite’nin otoritesinin karşısına İşçilerin Devrimci Partisi’nin ulusal özerkliği çıkarılmaktadır. [111]

191. İşçiler Birliği’nin Siyasi Komitesi, Slaughter'ın, “enternasyonalizm asıl olarak sınıfsal ana hatları koymaktan ve onları ilerletmekten oluşur” biçimindeki iddiasını şöyle yanıtladı:

Peki, bu “sınıfsal ana hatlar” hangi süreç eliyle belirleniyor? O, Dördüncü Enternasyonal’in varlığını gerektiriyor mu? Slaughter yoldaşın tanımlaması, herhangi bir ulusal örgütün kendi “sınıfsal ana hatlar”ını belirleyip “onları ilerletme” yoluyla enternasyonalizm düzeyine yükselebileceğini ima etmektedir ki onun mektubunun apaçık içeriği budur…

İşçiler Birliği, Slaughter’a şunları anımsattı:

Marksist ilkelerin ve programın çağdaş gelişimi olarak Troçkizmi savunan partiler Dördüncü Enternasyonal’de örgütlüdür ve Uluslararası Komite’nin otoritesini kabul etmektedirler. Enternasyonalizm tanımını, programın onun örgütsel ifadesinden ayrılması üzerine kurmak, kendi ulusal faaliyet alanlarında eylem özgürlüğünü koruma adına Marksizmin sürekliliğinin DEUK içinde cisimleştiğini inkar eden bütün o revizyonist ve merkezci Troçkizm karşıtlarının bakış açısını benimsemektir. [112]

192. Uluslararası Komite, 16 Aralık 1985’te, WRP’nin 1976 ile 1985 yılları arasında Ortadoğu’daki çeşitli ulusalcı rejimlerle kurmuş olduğu siyasi ve parasal ilişkileri incelemek amacıyla oluşturduğu Uluslararası Denetleme Komisyonu’ndan bir rapor aldı. Bu rapor, WRP’nin, Dördüncü Enternasyonal’in ilkelerine ihanet eden siyasi ilişkilere girmiş ve bu ilişkileri DEUK’tan gizlemiş olduğunu kesin olarak saptıyordu. Uluslararası Komite, Slaughter ile Banda’nın gruplarını temsil eden WRP delegelerinin şiddetli itirazları eşliğinde, WRP’nin uluslararası örgüte üyeliğinin askıya alınmasını onayladı. Bu karar, WRP'nin üyelerinin Uluslararası Komite ile siyasi anlaşma içinde olan azımsanmayacak bir kesimini temsil eden David Hyland tarafından desteklendi.

193. WRP’nin üyeliğinin askıya alınması, devrimci enternasyonalizmin ilkelerinin Dördüncü Enternasyonal içindeki tartışmasız bir ifadesini temsil etti. DEUK, bu eylemiyle, uluslararası Troçkist ilkelerin ulusal oportünizmin herhangi bir biçimine tabi kılınmasını hoş karşılamayacağını açıkça gösteriyordu. Üyeliğin askıya alınmasının amacı, WRP’yi cezalandırmak değil; DEUK’a üyelik koşullarını pekiştirmekti. DEUK tarafından alınan 17 Aralık 1985 tarihli ikinci bir karar, Uluslararası Komite’nin dayandığı tarihsel ve programatik temelleri tek tek belirtti. Bu karar, WRP’ye, bu ilkeleri onaylaması ve böylece DEUK’a hızla yeniden katılmaya hazırlanması çağrısı yaptı. Karar şöyle bitiyordu:

DEUK ile WRP’nin Merkez Komitesi, WRP’nin Healy dönemindeki ulusalcı yozlaşmasının mirası olan mevcut sorunların üstesinden olabildiğince çabuk biçimde gelmek, WRP içinde enternasyonalizmin ilkelerini yeniden kurmak ve onun Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’ne tam üyeliğini bu temelde yeniden sağlamak için, artık sıkı sıkıya birlikte çalışacaktır. Bu ilişkinin örgütsel biçimi, her zaman, Dördüncü Enternasyonal’in tüzüğünde ayrıntılandırılmış olan Leninist demokratik merkeziyetçilik ilkesine dayanacaktır. [113]

194. David Hyland hariç WRP temsilcileri, bir kez daha bu karara karşı oy kullandılar. Onların karşı oyu, WRP’nin, Uluslararası Komite’nin programını ve otoritesini kabul etmediğini ortaya koyuyordu. Bir ay sonra, WRP Merkez Komitesi, Ekim 1985’te yaptığı ve saflarına yalnızca, Britanya şubesine üyeliğin Uluslararası Komite’nin siyasi otoritesinin kabulünü gerektirdiğini onaylayanları kabul ederek kayıt yenilemesini öngören anlaşmayı iptal etti. WRP'nin bu anlaşmayı tanımamasına, Hyland ve WRP Merkez Komitesi'nin başka iki üyesi karşı çıktı. WRP Merkez Komitesi’nin oylaması, Uluslararası Komite’den ayrılmanın işaretiydi. WRP, 8 Şubat 1986’da, Uluslararası Komite’yi destekleyenlerin dışlandığı bir kongre topladı. Bu siyasi komedi, WRP’nin Troçkist bir örgüt olarak nihai sonuna işaret etti. Bu kongre için hazırlanmış olan başlıca doküman, Banda tarafından yazılmış, Uluslararası Komite’nin Derhal Gömülmesini ve Dördüncü Enternasyonal’in İnşasını Gerektiren 27 Gerekçe başlıklı Troçkizm karşıtı sert bir eleştiriydi. Banda, bu dokümanı yazdıktan sonraki aylar içinde, Dördüncü Enternasyonal ile olan yaklaşık 40 yıllık birlikteliğini reddetti ve Stalin’e hayranlığını ilan etti. WRP’ye gelince, onun içindeki çeşitli hizipler birbiri ardına dağıldılar. On yıldan kısa süre içinde, Slaughter ve WRP’nin diğer eski önderleri, Bosna’daki ABD-NATO operasyonuna ciddi ölçüde bulaştılar. Britanya örgütü içinde WRP’nin çöküşünden sonra yaşayabilen tek siyasi eğilim, DEUK’un ilkelerini savunan Dave Hyland önderliğindeki eğilim oldu. Bu eğilim, 1986’da, DEUK’un bugünkü Britanya şubesi Sosyalist Eşitlik Partisi’nin selefi olan Enternasyonal Komünist Parti’yi kurdu.


[110]

Fourth International, Cilt 13, No. 2, Sonbahar 1986, syf. 52.

[111]

age., syf. 77.

[112]

age.

[113]

age., syf. 102.